عدالت در شعر فارسی
مرجع و مدخل شعر فارسی (Persian Poetry)
داوری عادل‌تر از تاریخ در تاریخ نیست
نور هرگز در شب ظلمت نمی‌گردد هلاک.!.
فاضل نظری
فریب جهان قصه‌ی روشن است
ببین تا چه زاید شب آبستن است.!.
حافظ شیرازی
گر کار فلک به عدل سنجیده بُدی
احوال فلک جمله پسندیده بُدی
ور عدل بُدی به کارها در گردون
کی خاطرِ اهلِ فضل رنجیده بُدی
خیام نیشابوری
مرجع و مدخل شعر فارسی (Persian Poetry)
عدل و عدالت
بهترین و کامل‌ترین معنی
در نهج‌البلاغه آمده است.
جمله معروف امام علی(ع) است که فرمود:
«اَلْعَدْلُ یَضَعُ الْاُمُورَ مَوَاضِعَها»
(1) عدل هرچیزی را در جایگاه ویژه خود قرار میدهد.
عدل در کلمات فلاسفه:
حکیم سبزواری در تعریف عدل گفته است:
«وضع کل شئ فی موضعه و اعطاء کل ذی حق حقه»
(2) هرچیزی را در جای مناسب خود نهادن،
و حق هر صاحب حقی را به او اعطا نمودن.
--
(3) و مولوی با تبحّر این‌گونه
به نظم کشیده است:
عدل چِه‌بوَد، وضع اندر موضعش
ظلم چِه‌بوَد، وضع در ناموضعش
عدل چِه‌بوَد، آب ده اشجار را
ظلم چِه‌بوَد، آب دادن خار را
مولوی بلخی
هر که در این خانه شبی داد کرد
خانۀ فردای خود آباد کرد..!
نظامی گنجوی
به نوبت‌اند ملوک اندر این سپنج سراى
کنون که نوبت توست اى ملک! به عدل گراى...!
سعدی شیرازی
تو ای دادگستر جهان آفرین!
برازنده آسمان و زمین
برانگیز مردان ایران نژاد
توانا و برنا دل و پاک زاد
که با نیروی داد و مردانگی
به هوش و فرهنگ و فرزانگی
کنند زنده نام نیاکان ما
چو مینو کنند خاک ایران ما
...
[«حقیقت» هرگز نباید قربانی شود.!.]